Siddhipur Thasi Sanagaon

नेवार महिला कहिल्यै विधवा हुन्नन् बसन्त महर्जन    समाजमा श्रीमानको मुत्युपछि महिला विधवा हुन्छे र बाँकी जीवन आफ्नै सामाजिक मान्यताअनुसार बेग्लै प्रकारले बिताउनु पर्छ । विधवाको अवधारणाले हिन्दू महिलाहरु बढी प्रताडीत भएको मानिन्छ तर हिन्दू नै भए पनि नेवार महिला कहिल्यै पनि विधवा हुँदैनन् , जीवन पर्यन्त सौभाग्यवती नै हुन्छन् भन्ने मान्यता पनि रहेको पाइन्छ , त्यो पनि हिन्दू मूल्य र मान्यताकै धरातलमा । आफ्नो समाजमा बाल विवाहलाई भित्रिन नदिन अपनाइएको एक संस्कारको फलस्वरुप यो मान्यताको विकास भएको हो । यो संस्कार ‘ इही ’ हो ।     नेपाली र भारतीय समाजमा विधवा जीवनलाई अभिसापको रुपमा लिइने प्रवृत्ति छ । विधवाले विवाह गर्नु हुँदैन भन्ने लगायतका मान्यताहरुका कारण नेपाल र भारतका लाखौं महिलाहरु अपहेलित , हीन मानसिकता , विकृत मनस्थितिबाट गुज्रेर नारकीय जीवन व्यतीत गरिरहेका हुन्छन् । विधवाजस्तो प्रचलन नारीमाथिको शोषणको रुपमा लिई विधवा विवाहलाई प्रोत्साहन दिनु पर्ने कुरामा जोड दिइन्छ । तर महिलाहरु कहिल्यै विधवा हुँदैनन् भन्ने मान्यता राख्ने नेवार समाजमा विधवा शब्दका ला...

    k/fk"j{sfnbl]v dgfpFb} cfO/x]sf] emf/ u' kj{sf] cfˆg} dxTj / ljz]iftf /x]sf] 5 . of] kj{ cyjf rf8df c? rfF8 kj{sf] h:tf] lglZrt lbg jf ltly ldlt x'Fb}g . zfob ToxL geP/ xf]nf lxhf]cfh of] emf/ u'sf] dxTj / ljz]iftf sd x'Fb} uO/x]sf] 5 . of] rf8 ufpFdf dfq ;Lldt rf8 xf], zfob /fli6«o :t/sf] geP/ g} o;sf] s'g} lglZrt ltly ldlt gePsf] x'g;S5 .          /f]kfO{+ ub}{ hfFbf s'g} jif{ cln l56f] -rfF8}_ ufpF e/L g} /f]kfO{+ c;f/d} ug{ l;l4P5 . c;f/ l;l4Pkl5 c? sfd s]xL gePsf] / sfdn] ysfg eP/ cf/fd lng, klxnf klxnf df;' / eft vfg, dL7f] dL7f] vfg rf8kj{nfO{ g} s'/]/ al;/xg' kb{Yof] . / Tof] rf8 eGg' g} 306fs0f{ xf], h'g rf8 cfpg cem} w]/} lbg s'g'{ kg]{ eof] . ufpFsf ;a} ldn]/ ;/–;Nnfx u/L Pp6f rf8 dgfpg] lg0f{odf k'u], h;nfO{ æemf/ u'Æ egL gfdfs/0f ul/Psf] x'g;S5 eGg] ljZjf; 5 .                            ...

.....।।।।।।।।।।गाउँका सम्पूर्ण बासिन्दालाई खबर गरे, यसरी सबैलाई खबर गर्दागर्दै उनी आउन  ढिला भए । उता श्री आदिनाथ आफूलाई कहिले लिन आउँछन् भनी माथि गाउँतिर  हेरिरहनुभयो । त्यही भएर हालसम्म पनि आदिनाथको आँखा अलि माथि हेरिरहेको जस्तो देखिन्छ । नन्द ग्वा विभिन्न बाजागाजा सहित पहिलाकै ठाउँमा आइपुगे । तर पहिलाको ठाउँमा श्री आदिनाथ थिएनन् । यता उता सबैले आँखा लगाए तर कहीँ भेटिएनन् । नन्द ग्वा र पुरोहितबीच गन्थन भयो र नन्द ग्वाले मैले यहीँ देखेको हो भनी जिद्दी गर्न थाले । त्यसपछि सोही ठाउँमा पुरोहित र नन्द ग्वालाई मात्र आदिनाथले दर्शन दिए । पुरोहितले देख्नासाथ खोलामा कलश थाप्नुभयो र आदिनाथ त्यस कलशभित्र विराजमान हुनुभयो । अहिले पनि कलश थाप्दा पानी बगेकोपट्टि कलशको पछाडिको भाग पारी थापिन्छ । र हालसम्म पनि नख्खु खोलाको दोभानमा मेलाको बेला दाफोस्वां खन्याउने गरिन्छ र देवता भएको दाफोस्वां फनफनी घुमेर पछाडिबाट अगाडि आई कलशभित्र पस्दछ, जुन चैत महिनामा मेला लागेको बेला देख्न सकिन्छ ।                      त्यसबेला श्री आदिनाथ स्वयम् प्रकट...

        यस वर्ष कुमार देवताको पूजास'गै इनारसमेत सफा गरे । कारण थियो मंगलबार परेको सिठी नखः पर्व । वषार्ंै पुरानो इनार गत वर्ष पनि सिठी नखः मै सफा गरिएको थियो र यसपालि पनि ।  घरपरिवारले प्रयोग गर्दै आएको इनार अन्य बेलाभन्दा यसै दिन सफा गर्ने परम्परा छ । उपत्यका नेवार समुदायले सिठी नखः लाई सरसफाइ र विशेषतः पानीका स्रोतको सफाइ गर्ने दिनका रूपमा लिने गरेका छन् । 'यसले हाम्रा पुर्खाहरू खानेपानीको जोहो गर्न कतिसम्म लालायित थिए भन्ने दर्साउ'छ,' संस्कृतिकर्मी ओमप्रसाद धौभडेलले भने, 'त्यसको निरन्तरता स्वरूप सिठीलाई विशेषगरी पानीस'ंगै सम्बन्धित दिनका रूपमा लिइने गरिन्छ ।' यो दिनलाई पानी दिवसका रूपमा समेत मनाउने गरिन्छ । वषर्ा ऋतु आगमनस'गै कुमारको जन्मोत्सवका रूपमा मनाइने यो चाडमा इनार, कुवा, पोखरी, ढुंगेधारा आदि सरसफाइ गरी पानी र वातावरणलाई स्वच्छ राख्ने परम्परा छ । अहिले हराउ'दै जान लागेको यो परम्परालाई निरन्तरता दिन खानेपानी र सरसफाइका लागि काम गर्ने गैरसरकारी संस्थाहरूले सहयोग गर्दै आएको वाटर एडकी सञ्चार लैंगिक अधिकृत अनिता प्रधानले बताइन् ।  ...

;7L gvM               ;a} rf8kj{x? dgfpg] qmddf o; rf8nfO{ clGtd rf8sf] ?kdf dflgG5 . l;7L cyf{t\ g]kfnefiffdf l;w}u' -l;l4g]_ / -gvM -rf8_ hf]l8P/ l;w}u' gvM -l;l4g] rf8_ ag]sf] x'g' kb{5 . kl5 x'Fb}   l;gvM x'g uPsf] cg'dfg ug{ ;lsG5 . cyjf l;w}u' gvMaf6 kl5 æw}u'Æ cke|+; eP/ l;gv x'g uPsf] klg x'g;S5 . of] rf8kl5 c;f/ gl;l4P;Dd s'g} klg rf8kj{ cfpFb}g .                                                               o; lbg ;a}hgf hlt ;Sbf] l56f] -rfF8f]_ p7L vf]nfdf g'xfpg hfG5g\ . o; lbg g'xfof] eg] c;f/ dlxgfdf rL;f]kgfsf] dx;"'; x'Fb}g, o; lbg hlt w]/} sfd ug{ ;lsof] Tof] eGbf w]/} c;f/df ug{ ;lsG5 / o; lbg ca]/;Dd...