योसिँ धकेगुं (लिँगो गाड्ने)

        योसिँ धकेगुं 

सिद्धिपुर गा.वि.स.ले आफ्नो छुट्टै परिचय दिन प्रत्येक तिथी मितिहरुमा विभिन्न प्रकारका चाडपर्वहरु मनाउदै आइरहेका छन् । यहि क्रममा कोजाग्रत पूर्णिमा (कति पुन्हि) का दिन यस गाउँभरी टोलटोलमा रहेका चिःबा द्योहरुको जात्रा मनाउने गरिन्छ । चिःबा द्योहरुमा चाँदीबाट बनाइएका चिःबा द्यो का कृपाहरु राखेर विधिपूर्वक पूजा आजा गरी गुठियारहरु भोज खाने गरिन्छ भने भोलीपल्ट विहान पनि अटः पूजा गई विसर्जन गरिन्छ भने उता आजको दिन नमो बुद्ध र खास्ती(बौद्ध) मा बुद्ध लिला(जिवनी) मा आधारित घटनाहरु सजिसजाउ गर्ने गरिन्छ । कोजाग्रत पूर्णिमाको दिन देवननी स्थित द्द्यो छेयं  को अगाडि विधि पूर्वक पूजागरी  (योसिं धकेगु) गाड्ने चलन प्रचिन काल देखि नै चलिआइरहेको देखिन्छ । जुन  योसिं करिब ३२ हातको हुन्छ भन्ने भनाई छ ।

आजको दिन देखि हरेक साँझ दिवंगत आफन्तको नाममा पूजा र बत्ति बालि गुठियारद्वारा हलमल (मकै, गहुँ, भटमास, केराऊ, आदि) दान दिइने चलन छ । जुन एक महिनासम्म निरन्तर चल्छ र अन्तिम दिन अर्थात सकिमना पून्ही (पूर्णिमा) का दिन बिहान विधि पूर्वक पूजा गरी समयबजि बाँडी योसीं (लिँगो) ढाल्ने गरीन्छ, र साँझ गुठियार सबै मिलेर भोज खाइन्छ । यस्को लागि छुट्टै गुठि स्थापना गरिएका छ जसलाई योसीं गुठी भन्ने गरिन्छ । लिंगोलाई नारायणको प्रतिक मानी पूजा गरिन्छ भने पहिला पहिला आजदेखि प्रत्येकको घरमा नारायणको स्वरुपमा चन्द्रमालाई एक महिना सम्म बाहिर बत्ती दिने गरिन्छ । बाह्र वटा पूर्णिमा मध्ये यो पूर्णिमा अति उत्तम मानिन्छ । अरु पूर्णिमाहरुमा चिःबा द्योहरुलाइ मासु र मद्यपान राखी पूूजा गरिदैन, भने यो पूर्णिमामा सबै देवताहरुले मद्यपान र मासु खान छुट दिइएको छ । त्यसैले आजको दिन मासु राखेर पूजा गर्ने गरिन्छ । आजको दिन नम्रा (नमो बुद्ध) जाने गरिन्छ । जुन काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लामा पर्दछ । आजकै दिन देखि एक महिनासम्म नारायण स्थानहरुमा मेला लाग्ने गर्दछ । अरु पूर्णिमाभन्दा यो पूर्णिमा धेरै तेजिलो हुने भएकोले आजको रातमा सियोमा धागो उन्न सकिन्छ भन्ने भनाइ रहेको छ ।