रक्षा बन्धन .......गुन्हु पुन्ही ...क्वाति.....ब्यंजा(भ्यागुतालाई भात )खुवाउने 13 augst 2011

                                                            संसार भरि नै मानिसलाई सर्ब श्रेष्ठको प्राणीको रूपमा मानिएकोछ \मानिस अन्य प्राणी भन्दा बढी चेतनशील भयर नै होला राम्रो .नराम्रो ,दुख ,सुख को अनुभब गर्न सकने छ्यमता भएर नै होला मानिसको जिबनमा आउने हरेक बन्धनलाई राम्रो मानिदैन,जीवनमा घटने जुनसुकै कुरालाई पनि मान्छेले बन्धन सम्झेको हुन्छ \जुन बन्धनहरू बाट छुटकारा पाउन,मुक्त हुन बिभिन्न प्रयासहरू गरेको हुन्छ आफ्नो जीवनलाई कुनै कसैको बन्धनमा बाँधिएर जीउन चाहदैन ,उसले श्वतन्त्र रूपमा जीवन चलाउने श्वाभाबिक जीवनलाई नै जीवनको सुख सम्झेको हुन्छ \यसै सिलसिलामा हिम्बत खण्डमा मानिने चाड मध्ये एउटा चाड यस्तो छ ,जसले मनीसलाई नचाहदा नचाहदै पनि बन्धनमा बाध्ने गर्छ त्यो हो रक्षा बन्धन |                                                                 ब्राह्मणहरू जसका जनै छैन तिनीहरूले तीर्थ स्थानमा गई नुहाई धुवाई गरि पुरानो जनैलाई त्यागी नयाँ जनै फर्ने हुनाले यस पुर्णिमालाई जनै पुर्णिमा पनि भनिन्छ |यो बिशेषत:उपत्यकावासी नेवार समाजमा ठुलो पर्बकै रूपमा मनाउदै आइर्हेकछन |यस्तै यस सिद्धिपुर गाबिस.मा पनि बेशेस चाडकै रूपमा मनाउदै आइरहेकाछन् यो पर्ब हरेक बर्षको साउन महीनाको शुक्ल पछ्या पुर्णिमाकोदिन मनाउदै आइर्हेकछन |गुँला:मा पर्ने भएकोले यस शब्दको अपभ्रंश हुन् गई गुन्हु पुन्ही हुन् गएको मानिन्छ |आजका दिन आ -आफ्नो गुरु पुरोहितका हातबाट वैदिक विधि पुर्बक रक्षा बन्धन विशेस किसिमले तयार पारी मन्त्रिएको काँचो धागोको डोरी ले बाध्ने गरिन्छ |यस्तै हाम्रो सिद्धिपुरमा पनि बिहनैदिखी देवनानिको पौवा ,पाटी हरूमा ब्राह्मणहरूको हातबाट रक्षा बन्धन गर्न मान्छेहरूको भिड दिखिन्छ|जनै बाँधिसकेपछी आफुमा पुजा गरेर बाँकि भयको चामल दक्षिणा श्वरुप ब्राह्मणलाई दिएर आउने गरिन्छ |यस दिन रक्षा बन्धन गर्नाले शरीरको रक्षा हुन्छ भने जन विश्वास रही आएकोछ | आजको दिन बाँधेको जनै चार महीना पछी अर्थात् कार्तिकको गाई तिहारको दिन गाईको पुच्छर मा बाँधेर सेलाउने गर्दछन | आजकोदिन लाई सिद्धिपुर का वासिन्दाहरूले छोएला : बुको रूपमा मनाइन्छ |नेवारसमुदाएमा रक्षा बन्धन भन्दापनि क्वाति (तातो झोल )पिउने दिनले बढी चिनिन्छ \ भाद्र देखी पुराना गेडागुडीको मौसम सकिने र नया मौसम शुरू हुने भएकोले आजकोदिनलाई बर्ष भरिको बचेको गेडागुडीको क्वती (तातो झोल ) बनाएर पिउने दिनको रूपमा लिइन्छ आजकोदिन कम्तिमा नौ थरिको गेडागुडी राखेर क्वाति (तातो झोल ) बनाइन्छ |आजकोदिन ब्यंजा(भ्यागुतालाई भात )खुवाउने गरिन्छ |